Factoring i forfaiting – alternatywne formy finansowania działalności

Wprowadzenie do alternatywnych form finansowania

Współczesny rynek biznesowy stawia przed przedsiębiorcami wiele wyzwań, a jednym z kluczowych aspektów zapewniających stabilny rozwój jest efektywne zarządzanie płynnością finansową. Tradycyjne źródła finansowania, takie jak kredyty bankowe, często wiążą się ze skomplikowanymi procedurami, długim czasem oczekiwania na decyzję i wysokimi zabezpieczeniami. W odpowiedzi na te potrzeby, coraz większą popularność zyskują alternatywne formy finansowania, wśród których na szczególną uwagę zasługują factoring i forfaiting. Pozwalają one przedsiębiorcom na szybkie pozyskanie gotówki poprzez wykorzystanie należności handlowych, co jest szczególnie istotne w przypadku firm działających w modelu B2B.

Czym jest factoring i jak działa?

Factoring to usługa finansowa polegająca na odkupie przez faktorę wierzytelności (najczęściej krótkoterminowych) od firmy, która je wystawiła. Firma sprzedająca swoje faktury otrzymuje od faktora natychmiastową zapłatę, zazwyczaj w wysokości od 80% do 90% wartości nominalnej faktury. Pozostała część jest przekazywana po uregulowaniu należności przez dłużnika. Kluczową korzyścią dla przedsiębiorcy jest poprawa płynności finansowej, co pozwala na bieżące regulowanie zobowiązań, inwestowanie w rozwój czy korzystanie z atrakcyjnych rabatów u dostawców. Faktor przejmuje również ryzyko niewypłacalności dłużnika (w przypadku faktoringu z przejęciem ryzyka) oraz zajmuje się windykacją należności.

Rodzaje faktoringu

Istnieje kilka podstawowych rodzajów faktoringu, różniących się zakresem usług i odpowiedzialnością stron:

• Factoring bez regresu (z przejęciem ryzyka): Faktor przejmuje ryzyko niewypłacalności dłużnika. W przypadku jego braku zapłaty, firma korzystająca z faktoringu nie musi zwracać środków faktorowi.
• Factoring z regresem: W przypadku braku zapłaty ze strony dłużnika, firma korzystająca z faktoringu jest zobowiązana do zwrotu otrzymanych środków faktorowi. Jest to tańsza opcja, ale przenosi ryzyko na przedsiębiorcę.
• Factoring otwarty: Dłużnik jest informowany o cesji wierzytelności i dokonuje płatności bezpośrednio na konto faktora.
• Factoring zamknięty: Dłużnik nie jest informowany o cesji wierzytelności i dokonuje płatności na konto pierwotnego wierzyciela, który następnie przekazuje środki faktorowi.

Forfaiting – finansowanie długoterminowych wierzytelności

Forfaiting jest specyficzną formą finansowania, która koncentruje się na długoterminowych wierzytelnościach, często zabezpieczonych akceptami wekslowymi lub innymi formami gwarancji bankowych. W przeciwieństwie do faktoringu, forfaiting dotyczy całościowej kwoty wierzytelności i jest transakcją jednorazową dla każdej pojedynczej wierzytelności. Forfaiter (instytucja finansowa) odkupuje wierzytelność bez regresu, co oznacza, że przejmuje pełne ryzyko niewypłacalności dłużnika. Jest to rozwiązanie szczególnie korzystne dla firm eksportujących towary lub usługi na rynki zagraniczne, gdzie ryzyko braku zapłaty może być wyższe.

Kluczowe cechy forfaitingu

Główne cechy forfaitingu to:

• Odkup wierzytelności bez regresu: Forfaiter ponosi ryzyko niewypłacalności dłużnika.
• Finansowanie długoterminowych zobowiązań: Dotyczy wierzytelności o dłuższym terminie płatności.
• Jednorazowy charakter transakcji: Każda wierzytelność jest przedmiotem odrębnej umowy.
• Zabezpieczenie wierzytelności: Często wymagane są dodatkowe zabezpieczenia ze strony dłużnika, np. akcepty bankowe.
• Brak obowiązku informowania dłużnika: Dłużnik dokonuje płatności zgodnie z pierwotną umową.

Korzyści z zastosowania factoringu i forfaitingu

Zarówno factoring, jak i forfaiting oferują szereg istotnych korzyści dla przedsiębiorców pragnących usprawnić zarządzanie finansami i zapewnić ciągłość działalności:

• Natychmiastowa poprawa płynności finansowej: Dostęp do gotówki z niezapłaconych faktur pozwala na bieżące regulowanie zobowiązań i unikanie zatorów płatniczych.
• Redukcja ryzyka kredytowego: Szczególnie w przypadku faktoringu bez regresu i forfaitingu, ryzyko niewypłacalności dłużnika przejmuje faktor.
• Odciążenie działu księgowości: Zarządzanie wierzytelnościami, windykacja i monitorowanie płatności przejmuje faktor.
• Możliwość oferowania dłuższych terminów płatności klientom: Dzięki factoringowi, firma może pozwolić sobie na liberalniejszą politykę kredytową wobec swoich odbiorców, co może zwiększyć konkurencyjność.
• Usprawnienie procesów finansowych: Firmy mogą skupić się na swojej podstawowej działalności, zamiast poświęcać czas na zarządzanie należnościami.

Kiedy warto rozważyć factoring i forfaiting?

Factoring jest idealnym rozwiązaniem dla firm, które:

• Posiadają dużą liczbę krótkoterminowych wierzytelności handlowych.
• Działają w branżach o długich cyklach rozliczeniowych.
• Chcą szybko pozyskać gotówkę na bieżące potrzeby lub inwestycje.
• Chcą zminimalizować ryzyko braku zapłaty ze strony odbiorców.

Forfaiting natomiast jest szczególnie rekomendowany dla firm:

• Realizujących duże projekty eksportowe lub sprzedających na rynki zagraniczne.
• Posiadających długoterminowe wierzytelności zabezpieczone gwarancjami.
• Potrzebujących finansowania projektów o dłuższym horyzoncie czasowym.

Podsumowanie i wybór odpowiedniej metody

Wybór między factoringiem a forfaitingiem zależy od specyfiki działalności firmy, rodzaju i terminu płatności wierzytelności, a także od poziomu akceptowalnego ryzyka. Oba te instrumenty stanowią cenne narzędzia wspierające rozwój przedsiębiorstw, umożliwiając efektywne zarządzanie przepływami pieniężnymi i zabezpieczając stabilność finansową firmy w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu gospodarczym. Przed podjęciem decyzji warto dokładnie przeanalizować ofertę różnych faktorów i forfaiterów oraz dopasować ją do indywidualnych potrzeb biznesowych.