Europejskie Standardy Raportowania Zrównoważonego Rozwoju (ESRS) – przewodnik

Czym są europejskie standardy raportowania zrównoważonego rozwoju?

Europejskie standardy raportowania zrównoważonego rozwoju, znane jako ESRS (European Sustainability Reporting Standards), to zbiór przepisów i wytycznych opracowanych przez Unię Europejską. Ich głównym celem jest ujednolicenie i podniesienie jakości informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju publikowanych przez przedsiębiorstwa. Wprowadzenie ESRS jest kluczowym elementem strategii unijnej mającej na celu transformację gospodarki w kierunku zrównoważonego modelu, wspierając tym samym europejski zielony ład. Standardy te mają zapewnić większą transparentność i porównywalność danych niefinansowych, co jest niezbędne dla inwestorów, konsumentów oraz innych interesariuszy w podejmowaniu świadomych decyzji.

Podstawa prawna i obowiązek raportowania

ESRS są integralną częścią dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), która zastępuje i rozszerza zakres wcześniejszej dyrektywy NFRD (Non-Financial Reporting Directive). Dyrektywa CSRD nakłada na znacznie szerszą grupę spółek obowiązek publikowania szczegółowych raportów zrównoważonego rozwoju. Początkowo dotyczy to dużych spółek giełdowych, a następnie stopniowo obejmie również mniejsze i średnie przedsiębiorstwa, a także spółki spoza UE działające na rynku unijnym. Obowiązek ten ma na celu zapewnienie, że firmy będą odpowiedzialne za swój wpływ na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny, a także za ryzyka i szanse związane z tymi obszarami.

Kluczowe założenia i struktura ESRS

ESRS opierają się na zasadzie podwójnej istotności, co oznacza, że przedsiębiorstwa muszą raportować zarówno o tym, jak czynniki zewnętrzne (środowiskowe, społeczne, ekonomiczne) wpływają na ich działalność (perspektywa finansowa), jak i o tym, jak ich działalność wpływa na otoczenie (perspektywa wpływu). Struktura standardów jest modułowa i obejmuje:

Poziomy ogólne (cross-cutting standards)

Te standardy mają zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw i dotyczą fundamentalnych kwestii raportowania zrównoważonego rozwoju. Obejmują one:

• ESRS 1 – Wymagania ogólne: Określa podstawowe zasady i wymogi dotyczące sporządzania raportów zrównoważonego rozwoju, w tym zasady podwójnej istotności, znaczącego wpływu, dbałości i należytej staranności.
• ESRS 2 – Ujawnienia ogólne: Zawiera obowiązkowe ujawnienia dotyczące strategii, ładu korporacyjnego, zarządzania i wyników związanych ze zrównoważonym rozwojem.

Standardy tematyczne

Te standardy skupiają się na konkretnych aspektach zrównoważonego rozwoju i są podzielone na trzy główne kategorie:

• Standardy środowiskowe (E): Obejmują takie zagadnienia jak zmiany klimatu (ESRS E1), zanieczyszczenie środowiska (ESRS E2), zasoby wodne i morskie (ESRS E3), bioróżnorodność i ekosystemy (ESRS E4) oraz gospodarka o obiegu zamkniętym (ESRS E5).
• Standardy społeczne (S): Dotyczą kwestii pracowniczych (ESRS S1), łańcuchów wartości (ESRS S2), społeczności lokalnych (ESRS S3) oraz konsumentów i użytkowników produktów (ESRS S4).
• Standardy dotyczące ładu korporacyjnego (G): Koncentrują się na kwestiach takich jak prowadzenie działalności biznesowej (ESRS G1), w tym przeciwdziałanie korupcji i łapówkarstwu, oraz polityczne zaangażowanie i lobbing.

Każdy standard tematyczny zawiera szczegółowe wymogi dotyczące ujawnień, które przedsiębiorstwa muszą spełnić.

Proces wdrażania ESRS

Wdrożenie ESRS jest procesem wymagającym, który wiąże się z koniecznością gromadzenia nowych danych, analizą procesów wewnętrznych oraz dostosowaniem systemów raportowania. Kluczowe kroki w tym procesie to:

1. Analiza istotności: Identyfikacja kluczowych zagadnień zrównoważonego rozwoju, które są istotne dla przedsiębiorstwa z perspektywy podwójnej istotności.
2. Gromadzenie danych: Ustanowienie procesów zbierania danych niefinansowych, które są wiarygodne i zgodne z wymogami ESRS.
3. Przygotowanie raportu: Sporządzenie raportu zrównoważonego rozwoju zgodnie ze strukturą i wymogami ESRS, często w formacie cyfrowym (XBRL).
4. Weryfikacja: Zapewnienie zewnętrznej weryfikacji (assurance) raportu, aby potwierdzić jego dokładność i zgodność z przyjętymi standardami.

Korzyści z raportowania zgodnego z ESRS

Stosowanie się do europejskich standardów raportowania zrównoważonego rozwoju przynosi przedsiębiorstwom szereg korzyści. Przede wszystkim zwiększa to wiarygodność i przejrzystość informacji niefinansowych, co buduje zaufanie wśród inwestorów i innych interesariuszy. Umożliwia także lepsze zarządzanie ryzykiem i szansami związanymi ze zrównoważonym rozwojem, a także wspiera innowacyjność i efektywność operacyjną. W dłuższej perspektywie, raportowanie zgodne z ESRS może przyczynić się do poprawy reputacji firmy oraz zyskania przewagi konkurencyjnej na rynku, który coraz bardziej ceni sobie odpowiedzialność społeczną i środowiskową.